Het afscheid en de grote teleurstelling

Ons bezoek aan Chitumbo Village zit er op. Ruim anderhalve maand geleden is het intensieve plannen begonnen voor het bouwen van het weeshuis hier. Talloze emails en telefoongesprekken verder zijn we hier elke dag mee bezig geweest en hebben we er naar uitgekeken. En nu ligt het alweer achter ons. Wat een vreemde gedachte.

Hoe zou ik deze ervaring samenvatten? In ieder geval als heel speciaal. We hebben een kijkje mogen nemen in het harde leven van mensen op het platteland van Zambia. Een plek waar je normaal nooit zou komen. Ook al zou je überhaupt in Zambia zijn, hier zou je voorbij rijden. Niet de kans hebben om te zien wat er diep achter de doorgaande weg gebeurt. Dat is echt een levenservaring geweest en het heeft onze kijk op de wereld verbreed.
Reizen is een voorrecht, wat niet iedereen op deze wereld heeft. Voor een heel groot deel van de wereldbevolking is de wereld niet groter dan het eigen dorp of misschien een bepaalde cirkel daar omheen. Simpelweg omdat ze nooit verder komen.
Dat besef ik me altijd heel goed na dit soort ervaringen. Het voorrecht en geluk wat wij hebben is dat we in een welvarend land zijn geboren en gewoon een vliegticket kunnen kopen. Er is geen plek op de wereld waar we niet naartoe zouden kunnen gaan.
Daarom reis ik ook zo graag. In een eerder verhaal had ik het al over verwonderen. Maar het is meer dan dat. Ik wil graag zien wat er in de wereld te koop is. Snappen wat er allemaal gebeurt en hoe mensen leven. Echt kunnen zeggen dat je ergens geweest bent.
Het is heel makkelijk om naar een land te gaan en bijvoorbeeld op 1 of 2 plekken te blijven. Ben je dan echt ergens geweest? Heb je contact gehad met de mensen? Snap je de cultuur, ook al is het maar een beetje?
Ik denk dat dat voor ons persoonlijk ook het waardevolle is van het verblijf is Chitumbo Village, bij het schooltje en het weeshuis in aanbouw. Hierdoor hebben we intensief contact gehad met mensen uit Lusaka. Gesproken over het leven in Zambia en veel geleerd. Maar om hier te komen zijn we ook dwars door het land gereden. En we hebben een aantal dagen onderdeel uit mogen maken van de lokale bevolking in een piepklein dorpje in the middle of nowhere.
Ik geloof niet, dat 1 reis een life changing experience zal zijn. Maar een hele rits van dit soort ervaringen vormt wel je kijk op het leven. Er zijn dingen waar ik nu heel anders over denk dan 15 jaar geleden of waar ik me heel bewust van ben geworden door het reizen. En met dat gevoel word ik deze ochtend wakker.
Het leven hier is zo anders als bij ons thuis. Geen enkele vorm van comfort of luxe. Basic is zelfs nog een understatement. Het leven is hier gewoon hard voor mensen. Natuurlijk kijken we ook uit naar die warme douche vanavond of naar eten bestellen vanaf een menukaart. Maar we gaan dit ook missen. De mensen die zo goed voor ons gezorgd hebben. Het bijzondere gevoel om op deze plek te zijn.

Maar even los van al die filosofische gedachten….We hebben weer een lange reisdag voor de boeg. Het einddoel is Livingstone, de plek waar de grootste waterval ter wereld met veel kabaal 111 meter naar beneden stort. Daarvoor moeten we wel ruim 600 kilometer rijden en dat kost bijna een dag.

Om 6:00 staan we op. Het is koud en kraakhelder buiten en nog net niet licht. Het zal niet veel warmer zijn dan een paar graden boven nul. Ik loop naar buiten en als je zo buiten staat en de mensen in Chitumbo Village zijn nog niet wakker, dan is het hier heel erg stil. Er is letterlijk geen enkel geluid. Nog geen vogel of insect. Dat is een vreemde gewaarwording. Wanneer hoor je nou echt helemaal niets? Je bent gewend dat er altijd wel geluid is als je in de bewoonde wereld zit.
Langzaam wordt het licht en we pakken onze spullen in. Om 7:00 rijden we hier weg.
Rozetta rijdt met ons mee naar Lusaka, waar ze woont. Er moet weer het een en ander worden geregeld om de bouw van het weeshuis door te laten gaan. Ze gaat nieuwe bouwmaterialen kopen en transport regelen. Vrijdag zal ze weer terug komen naar Chitumbo Village.
Onze weg naar Livingstone gaat dwars door Lusaka, dus we hoeven er ook niet voor om te rijden.
We nemen afscheid van Janet. Na het overlijden van haar man is ze hier permanent komen wonen. Ze heeft haar huis met relatieve luxe in Lusaka weg gedaan en is hier gaan zitten, om zoveel mogelijk voor de mensen in Chitumbo te kunnen betekenen. Geen stromend water, hooguit 1 uurtje elektriciteit per dag door het zonnepaneeltje en veel eenzaamheid als het donker is en de dorpelingen ook in hun eigen hutje zitten.
Daar heb ik een hoop respect voor, want je moet wel echt ergens in geloven om zoiets te doen.

De rit naar Lusaka duurt ongeveer 2 uur. Het eerste uur gaat over kleine paadjes en slechte gravel wegen tot aan Chongwe. Daar komen we weer bij de geasfalteerde weg.
Voordat we naar Lusaka rijden moeten we nog wel even snel langs de lodge waar we afgelopen zaterdag geslapen hebben. Joa heeft zijn slaapknuffels laten liggen en gelukkig komen we hier nog langs en kunnen we ze ophalen, want een kind van 5 wat zijn knuffels kwijt is….dat is geen klein, maar een groot drama.

In Lusaka komen we een wat meer westerse wereld binnen. We doen boodschappen voor de lange reis bij een hypermoderne supermarkt en ontbijten snel bij een restaurantje. Wat een contrast. We voelen ons ook een beetje uit de toon vallen, zo ongewassen en ongeschoren als we zijn.

Lusaka heeft op het eerste gezicht 2 verschillende gezichten. Dit gedeelte van de stad, met een modern winkelcentrum, mooie huizen en auto’s waar een rijke westerling zich niet voor zou hoeven schamen (als in: echt dure auto’s). Er lopen hier ook voldoende expats rond. Maar de andere kant is de typisch Afrikaanse hoofdstad, met de armoede en de chaos die daar weer bij hoort.

Als we weg rijden bij het winkelcentrum wordt al het verkeer stil gelegd. We staan tegenover het Lusaka Convention Center en na een paar minuten komt in een grote colonne van politiewagens en volgauto’s een verlengde Mercedes S600 voorbij met de president van Zambia er in. Op zich een grappig moment, maar het benadrukt ook wel weer de bizarre contrasten in Afrikaanse landen. Er is voedseltekort, er is armoede. De levensstandaard is extreem laag. En een handjevol mensen is extreem rijk en kan leven als een miljonair.

Na deze onderbreking zetten we Rozetta af bij haar dochter. We geven haar een dikke knuffel en dat was het dan. Wat ik net al schreef, gek dat dit hoofdstuk nu voorbij is.
Niet helemaal natuurlijk, want er valt nog voldoende op te volgen. We zijn pas tevreden als de eerste kindjes in het weeshuis kunnen slapen. Maar voor ons zit de tijd er nu op.

De weg naar Livingstone is de beste waarop we tot nu toe hebben gereden. Helemaal geasfalteerd en bijna geen gaten in de weg. Het is ook de drukste weg die we tot nu toe hebben gehad. We hebben toch zeker wel 100 auto’s gezien, haha. Dat betekent in ieder geval veel inhalen, want de snelheid van de gemiddelde Afrikaanse aftandse personenwagen of vrachtwagen licht toch een stuk lager dan het tempo wat ik graag wil aanhouden.

Het is hier niet zo dat je om de 20 km een benzinepomp tegenkomt. Je moet goed plannen wanneer je tankt en eigenlijk de tank volgooien als je de kans hebt. We zijn met een bijna volle tank uit Chitumbo Village weggegaan en hebben berekend dat we daarmee Livingstone makkelijk moeten kunnen halen. Maar door de wat hogere gemiddelde snelheid waarmee we gereden hebben, zijn we ook wat sneller door de diesel heen gegaan. Uiteindelijk halen we Livingstone prima, maar er zit nog maar een liter in de tank….

De komende 3 nachten slapen we in Natural Mystic lodge. Een kilometer of 20 buiten Livingstone. Het stadje zelf is niet zo bijzonder, dus dat is geen reden om in Livingstone zelf te blijven. En we willen graag aan de rivier zitten. En niet te vergeten, het moet ook nog een beetje betaalbaar zijn. Want de prijzen, zowel in Malawi als in Zambia zijn schandalig. Als je kijkt naar het welvaartsniveau van de mensen hier, staan de prijzen die we moeten betalen voor hotels, eten en activiteiten echt in geen enkele verhouding. Het prijsniveau ligt minimaal gelijk aan Nederland en vaak zelfs hoger. Maar wat je er voor krijgt is niet van hetzelfde niveau. Afrikaans chique noemen wij dat ondertussen. Ik denk dat het een keer of 5 duurder is dan wat je in Zuidoost Azië krijgt van hetzelfde niveau.
Maar wij zitten de komende nachten prima. Het is voor hier redelijk luxe, het ziet er leuk uit en de locatie is top. Rondom Livingstone is heel veel te doen. Het is de activiteitenhoofdstad van Zambia, dus ik denk dat we tijd tekort gaan komen.

En de grote teleurstelling? Die komt ’s avonds als Kim lekker wil douchen. Na 4 dagen Chitumbo Village en wassen uit een teiltje heeft Kim zich heel erg verheugd op een lekkere warme douche met een goede stevige straal. Gezien wat we betalen voor Natural Mystic is dat ook wel het minste wat we mogen verwachten. Nou, de straal is prima. Het water lekker warm……voor precies 2 minuten. Net als ze lekker ingezeept is en met shampoo in haar haar staat wordt het water koud. De boiler voor het warme water verwarmd niet meer en de rest van de douchebeurt is onder een koude straal. Dat is minder goed voor het humeur……